Tegenwoordig bestaat er een ruime keuze aan diverse soorten thermometers, welke bijna allen een nauwkeurige koortsmeting garanderen. Zo heeft u de keuze uit staafthermometers, oorthermometers en zelfs contactloze voorhoofdthermometers. Maar wat is nou een betrouwbare lichaamsthermometer en op welke manier kunt u het meest nauwkeurig koorts meten?
Hoe betrouwbaar is een lichaamsthermometer?
De betrouwbaarheid van een lichaamsthermometer is afhankelijk van het type thermometer en de manier waarop deze wordt gebruikt. Over het algemeen zijn de moderne lichaamsthermometers, zoals digitale oorthermometers en infrarood voorhoofdthermometers, zeer betrouwbaar en nauwkeurig.
Digitale lichaamsthermometers, die oraal, rectaal of onder de oksel worden gebruikt, kunnen ook nauwkeurig zijn als ze op de juiste manier worden gebruikt. Het is belangrijk om de instructies van de fabrikant te volgen en de thermometer op de juiste manier te kalibreren voordat deze wordt gebruikt.
De betrouwbaarheid van een lichaamsthermometer kan ook worden beïnvloed door factoren zoals de omgevingstemperatuur, vochtigheid en de duur van het gebruik. Als een thermometer niet goed is gekalibreerd of als deze lange tijd wordt gebruikt zonder te worden gekalibreerd, kan de nauwkeurigheid afnemen.
Wat is een betrouwbare thermometer?
Een betrouwbare thermometer heeft een minimale afwijking van de gemeten temperatuur. Dat kan uw lichaamstemperatuur zijn, maar kan ook een oppervlakte- of omgevingstemperatuur zijn.
Om koorts te kunnen meten is de betrouwbaarheid van een goede thermometer belangrijk. Het verschil tussen een normale lichaamstemperatuur (± 37 graden), een verhoogde lichaamstemperatuur (± 37,5 graden) en koorts (± 38 graden) is minimaal.
Vrijwel iedere lichaamsthermometer heeft een minimale afwijking, waarbij digitale thermometers deze afwijking intern corrigeren. De afwijking, en dus de betrouwbaarheid, hangt af van de plek waar u koorts meet, en de soort thermometer welke u gebruikt.
Welke manieren van koorts meten zijn er?
Koorts en verhogingen zijn niet fijn, vooral niet bij kleine kinderen. Het meten van koorts kan op diverse plekken van uw lichaam. Over het algemeen zijn de plekken onder te verdelen in een aantal soorten metingen namelijk;
- Rectale koortsmeting (via de anus)
- Orale koortsmeting (via de mond)
- Axillaire koortsmeting (onder de oksel)
- Oor koortsmeting (via het trommelvlies)
- Voorhoofd koortsmeting (op de hoofdhuid)
Hoe betrouwbaar is een staafthermometer?
Een thermometer om de lichaamstemperatuur rectaal te meten gebeurd met een zogenoemde staafthermometer. Een staafthermometer wordt ook wel een koortsthermometer genoemd. Deze staafthermometers waren voorheen voorzien van kwik (analoog) maar tegenwoordig zijn ze vrijwel allemaal digitaal.
De kwikstaafthermometers waren altijd zeer betrouwbaar, echter de tijd van de meting liet vaak nog zijn wensen over. De elektronische of digitale koortsthermometer zijn even betrouwbaar en hebben een vele malen kortere meettijd nodig.
Rectale koortsthermometer
Een rectale koortsthermometer wordt veelal gebruik bij baby’s en jonge kinderen, aangezien het gebruik van een oorthermometer wordt afgeraden. Jonge baby’s hebben vaak nog een te smalle gehoorgang, waardoor een nauwkeurige koortsmeting vaak niet haalbaar is.
De moderne digitale staafthermometers zijn soms uitgevoerd met een flexibele zachte meetpunt, wat comfortabelere rectale koortsmetingen zou moeten geven.
Het is bewezen dat metingen via de anus nog altijd de meest nauwkeurige koortsmetingen opleveren, met de minste afwijkingen. Dit geldt voor vrijwel iedere staafthermometer, zowel analoog als digitaal.
Andere plaatsen om koorts te meten met een staafthermometer
Een staafthermometer kan naast rectaal (anus), ook oraal- (mond) of axillair (oksel) worden gebruikt. Let er in verband met hygiëne wel op, dat u enkel één meetplek kiest. Een koortsthermometer welke rectaal is ingebracht, kan hierna niet meer worden gebruikt voor metingen via de mond.
Een andere goede plaats om koorts te meten, is in de mond, onder de tong. De punt van de staafthermometer moet zover mogelijk onder uw tong geplaatst worden ende mond dient hierbij gesloten te worden. De tijd die een thermometer nodig heeft voor een meting via de mond kan oplopen tot 3 minuten.
Een meting via de mond of oksel met een staafkoortsthermometer wordt afgeraden, omdat dit vaak minder betrouwbaar is. Gemiddeld geven staafthermometers bij metingen onder de oksel 1 graad lager aan, en metingen via de mond 0,5 graad lager aan, in vergelijking met een rectale koortsmeting.
Hoe betrouwbaar is een oorthermometer?
De betrouwbaarheid van een oormeting met een oorthermometer is zeer nauwkeurig, mits goed geplaatst.
Om de infraroodstraling goed op uw trommelvlies te kunnen richten, dient het oor vaak iets omhoog te worden getrokken. Hiermee wordt uw gehoorgang in een rechte positie getrokken en komt het trommelvlies vrij. Wanneer er een meting via het oor wordt verricht, is het belangrijk dat u voor de meting niet te lang op het te meten oor heeft gelegen. Dit kan de temperatuur beïnvloeden.
De volledig pijnloze koortsmeting gebeurd via een veilige infraroodstraling. Deze straling wordt via de gehoorgang geplaatst op het trommelvlies. De trommelvlies geeft een nauwkeurige lichaamstemperatuur aan, ook wel de kerntemperatuur genoemd.
Deze kerntemperatuur wordt op uw trommelvlies gereflecteerd, aangezien het trommelvlies is verbonden met uw hersenen (centrale zenuwstelstel). Hierdoor kan vrijwel de exacte lichaamstemperatuur worden weergegeven.
Oorthermometers worden veel gebruikt door artsen en in ziekenhuizen gezien het gebruiksgemak en hun nauwkeurigheid. Ook is een oorthermometer voor thuisgebruik aan te raden, voor zowel kinderen als bij volwassenen.
De hygiëne van een meting via het oor is veilig te noemen, mits er gebruik wordt gemaakt van zogenaamde lensfilters. Deze verwisselbare lensfilters zorgen ervoor dat kruisbesmetting of vervuiling van de sonde (infrarood sensor) wordt voorkomen. Uiteraard is het aan te raden om na iedere meting, bij een ander persoon dan uzelf, het lenskapje te verwisselen.
Hoe betrouwbaar is een voorhoofdthermometer?
De betrouwbaarheid van een infrarood voorhoofdthermometer is vele malen minder dan bij een oor- of staafthermometer. Toch wordt in Amerika al veelvuldig gebruikt van deze soort thermometer. In maar liefst 70% van de ziekenhuizen wordt de lichaamstemperatuur gemeten via het voorhoofd.
Deze thermometers worden steeds populairder, vanwege de vele hygiëne voordelen en het gebruikersgemak. Het voordeel in hygiëne komt omdat er geen contact met de huid gemaakt wordt. De meting kan hierdoor wel worden beïnvloed.
Denk hierbij aan zweetdruppels op het voorhoofd en de gemeten afstand. Wanneer er zweetdruppels op het voorhoofd aanwezig zijn, dan koelt de huid op die plek af. De gemeten afstand heeft invloed op de metingen, aangezien er een stuk lucht moet worden overbrugd. Hoe dichterbij u de voorhoofdthermometer houdt van het voorhoofd, hoe betrouwbaarder de meting zal zijn.
Een voorhoofdthermometer maakt eveneens gebruik van een veilige infraroodstraling, en hoeft na gebruik niet te worden schoongemaakt, wat bij een rectale-, of oorthermometer wel het geval is.
Wel is het verstandig om na gebruik van een voorhoofdthermometer, gebruik te maken van een beschermhoesje, om zodoende de gevoelige infraroodsensor niet te vervuilen of beschadigen.
Waar worden voorhoofdthermometer gebruikt?
Voorhoofdthermometers worden veelal gebruik bij toegangscontroles, zoals momenteel tijdens het spelende Coronavirus. Een ander groot voordeel van een voorhoofdthermometer is dat deze gebruikt kan worden wanneer iemand slaapt of buiten bewustzijn is. De persoon die gemeten wordt merkt hier niks van.
Hierdoor wordt een voorhoofdthermometer vaak gebruikt bij slapende baby’s en jonge kinderen, welke griepverschijnselen vertonen. Doordat een digitale voorhoofdthermometer een snelle meting kan geven, vaak al binnen 1 seconde, is dit een goede manier om te kunnen constateren of er sprake is van een verhoogde lichaamstemperatuur of koorts.
Hoeveel graden erbij tellen bij een thermometer?
Aangezien er verschillen kunnen ontstaan door het type thermometer, en de plek waarop uw meet, is het verstandig om onderstaande tabel aan te houden.
Per thermometer kan de gemeten lichaamstemperatuur verschillen. Bij een doorsnee oorthermometer kunt u het beste 0,5 graden Celsius erbij op tellen, en bij een voorhoofdthermometer gemiddeld 1 graden Celsius. Een staafthermometer is vaak het meest nauwkeurig, waardoor er niks bij hoeft te worden geteld.
| Oraal / Oksel | Oor / Voorhoofd | Rectaal | |
| Normaal | 35.9 – 37.0 °C | 35.8 – 36.9 °C | 36.3 – 37.5 °C |
| Verhoogd | 37.1 – 37.5 °C | 37.0 -37.5 °C | 37.6 – 38.0 °C |
| Lichte koorts | 37.6 – 38.0 °C | 37.6 – 38.0 °C | 38.1 – 38.5 °C |
| Matige koorts | 38.1 – 38.5 °C | 38.1 – 38.5 °C | 38.6 – 39.0 °C |
| Hoge koorts | >38.6 °C | >38.6 °C | >39.1 °C |
Bij de nieuwste digitale koorthermometers wordt het verschil in graden al automatisch voor u berekend. Dit geldt echter vaak alleen voor professionelere voorhoofd- of oorthermometers zoals Domotherm thermometers.
Wat is de beste thermometer?
De beste thermometer is moeilijk te bepalen. Geeft u meer de voorkeur aan betrouwbaarheid, of kiest u meer voor comfort en gebruiksgemak?
Een staafthermometer is de meest betrouwbare manier om koorts te meten, en een voorhoofdthermometer is hygiënischer, sneller en comfortabeler in gebruik.
Door gebruik te maken van een oorthermometer, heeft u een betrouwbare koortsmeting (mits goed gebruikt), hygiënische koortsmeting (vanwege de verwisselbare lensfilters) en een snelle koortsmeting (vaak ook binnen 1 seconde).
Over het algemeen is het belangrijk om te onthouden dat een lichaamsthermometer slechts één hulpmiddel is om de lichaamstemperatuur te meten. Andere factoren, zoals de aanwezigheid van andere symptomen en medische geschiedenis, moeten ook worden overwogen bij het beoordelen van de algehele gezondheid van een persoon. Als u zich zorgen maakt over uw lichaamstemperatuur of andere gezondheidsproblemen, neem dan contact op met een zorgverlener.