Zuurstof heeft u nodig tijdens sporten. Het meten van uw zuurstof kan voor sporters enorm belangrijk zijn. Het meten van saturatie tijdens het sporten kan namelijk belangrijk zijn om de fysieke prestaties en de gezondheid van een atleet te monitoren. Saturatie verwijst naar de hoeveelheid zuurstof die in het bloed aanwezig is en dit kan worden gemeten met behulp van een saturatiemeter die aan de vingertop wordt bevestigd. Het gebruik van een goede saturatiemeter is zelfs aan te raden tijdens sporten, vooral bij trainingen om de longcapaciteit te kunnen testen.
Waarom saturatie meten met sporten?
Het meten van de zuurstofsaturatie bij het sporten kan belangrijk zijn om te bepalen of iemand voldoende zuurstof krijgt tijdens het sporten en om eventuele problemen te detecteren. Hier zijn enkele redenen waarom het meten van de zuurstofsaturatie bij sporten belangrijk kan zijn:
- Prestatiebeoordeling: Zuurstofsaturatie kan helpen bepalen of iemand de vereiste zuurstof krijgt om efficiënt te presteren tijdens sportactiviteiten. Een lage zuurstofsaturatie kan bijvoorbeeld leiden tot vermoeidheid en kortademigheid tijdens het sporten.
- Trainingsmonitoring: Meten van de zuurstofsaturatie kan ook helpen bij het monitoren van de effectiviteit van trainingen en het bepalen van de beste trainingsintensiteit voor het individu.
- Preventie van blessures: Wanneer iemand traint met een lage zuurstofsaturatie, kan dit leiden tot spierpijn en spiervermoeidheid, wat op zijn beurt kan leiden tot blessures.
- Detectie van onderliggende gezondheidsproblemen: Een lage zuurstofsaturatie tijdens het sporten kan wijzen op onderliggende gezondheidsproblemen, zoals astma, longaandoeningen of hartproblemen.
Kortom, het meten van de zuurstofsaturatie bij het sporten kan nuttig zijn om de prestaties te verbeteren, blessures te voorkomen en eventuele gezondheidsproblemen te detecteren.
Zuurstofgehalte tijdens sport
Wanneer we sporten, neemt ons lichaam meer zuurstof op om aan de verhoogde vraag naar energie te voldoen. Door de saturatie te meten, kunnen we bepalen of er voldoende zuurstof beschikbaar is om de spieren te ondersteunen.
Bovendien kan het monitoren van de saturatie tijdens het sporten helpen bij het identificeren van mogelijke gezondheidsproblemen, zoals astma of een longaandoening, die de zuurstoftoevoer naar de spieren kunnen beperken. Het kan ook helpen bij het identificeren van tekenen van overtraining of overbelasting, die het risico op blessures kunnen vergroten.
In het kort, het meten van saturatie tijdens het sporten kan atleten helpen hun prestaties te verbeteren, hun gezondheid te monitoren en mogelijke gezondheidsproblemen of overbelasting op te sporen.
Waarom is het saturatieniveau relevant bij fysieke inspanning?
Bij het sporten is zuurstofsaturatie relevant omdat fysieke activiteit de zuurstofbehoefte van het lichaam verhoogt. Hier zijn enkele punten om in gedachten te houden met betrekking tot zuurstofsaturatie en sporten:
- Verhoogde Zuurstofbehoefte: Tijdens fysieke activiteit hebben spieren meer zuurstof nodig om energie te produceren. Dit betekent dat de hartslag en de ademhaling toenemen om een grotere toevoer van zuurstofrijk bloed naar de spieren te bevorderen.
- Veranderingen in SpO2: Tijdens intensieve lichaamsbeweging kan de zuurstofsaturatie tijdelijk dalen, vooral als de ademhaling en de hartslag niet snel genoeg kunnen reageren op de verhoogde zuurstofvraag. Dit kan leiden tot een kortdurende afname van de zuurstofsaturatie in het bloed.
- Trainingseffect: Regelmatige lichaamsbeweging kan leiden tot een verbetering van het cardiorespiratoire systeem, inclusief een betere efficiëntie van zuurstoftransport en -gebruik. Dit kan resulteren in een verhoogde algehele zuurstofsaturatie en een betere aanpassing aan fysieke inspanning.
- Individuele Variatie: Mensen kunnen variëren in hun initiële zuurstofsaturatieniveaus en hoe ze reageren op inspanning. Sommige mensen kunnen lagere saturatieniveaus ervaren tijdens intensieve training, terwijl anderen stabielere niveaus behouden.
- Risico’s: In sommige gevallen kunnen personen met bestaande long- of hartproblemen gevoeliger zijn voor veranderingen in zuurstofsaturatie tijdens inspanning. Als iemand regelmatig in lage zuurstofsaturatiebereiken komt of ernstige symptomen ervaart tijdens het sporten, is medisch advies aan te raden.
Over het algemeen is het monitoren van zuurstofsaturatie tijdens het sporten niet standaard voor gezonde mensen, tenzij er specifieke gezondheidsproblemen zijn of als iemand zich onwel voelt tijdens het sporten.
Mensen die regelmatig intensieve of extreme fysieke activiteiten beoefenen, zoals bergbeklimmen op grote hoogte, kunnen echter baat hebben bij het gebruik van een pulse oximeter om hun zuurstofsaturatie te controleren en eventuele gezondheidsrisico’s te beoordelen.
Hoe kunt u uw zuurstofsaturatie meten?
Een eenvoudige manier om dit te meten is met behulp van een saturatiemeter, ook wel pulsoximeter genoemd. De saturatiemeter is dan ook een zeer nuttig instrument geworden voor (top)sporters, omdat het een hulpmiddel is voor het verbeteren van de sportprestaties. Als de saturatie te laag is, kan dit leiden tot vermoeidheid, kortademigheid en verminderde prestaties.
Tijdens inspanningen zoals bij sporten is er meer zuurstof benodigd om brandstoffen mee te verbranden. Dit komt omdat de spieren sneller en krachtiger moeten samentrekken bij een inspanning. Het kan ook voorkomen dat u eerder buiten adem raakt tijdens inspanning. De ademhaling, dient net als het zuurstofgehalte in uw bloed, de mate van inspanning weerspiegelen.
Hoe hoger uw zuurstofsaturatie tijdens het sporten is, hoe beter uw lichaam ervoor staat, op het gebied van conditie, ademhalingsvermogen en longinhoud.
Vandaar dat u tijdens een training zullen moeten meten wat dit met uw zuurstofsaturatie doet. Wanneer uw saturatie zakt naar lager dan 90% SpO2, noemt men dit desaturatie. U kunt dan moe, benauwd of in de war raken en er kan zelfs schade in uw organen ontstaan, zoals aan uw hart of hersenen als gevolg van dit zuurstofgebrek. Een gezond zuurstofgehalte in uw bloed hoort boven de 95% SpO2 te liggen.
Uw lichaam moet bij inspanning beter zijn best doen om alle weefsels in uw lichaam van zuurstof te voorzien. Door inspanning is het normaal dat er een lichte daling van het zuurstofgehalte plaatsvindt. Op een verkeerde manier ademen kan ook leiden tot een laag saturatiegehalte.
Daarom is het extra belangrijk om tijdens een training, of tijdens oefeningen, uw saturatie meter, en dus uw zuurstofgehalte goed in de gaten te houden.
Een pulsoximeter is een geschikt hulpmiddel dat u kunt gebruiken bij de evolutie van uw training. Het herstel, net zo belangrijk als de inspanning die tijdens de sessie wordt geleverd, wordt gemeten door een pulseoximeter. Een correct herstel kan u helpen om uw fysieke capaciteit te verbeteren. Hoe hoger het gemeten zuurstofpercentage, hoe beter u als sporter ervoor staat. De norm bij een getrainde atleet, ligt altijd boven de 95% SpO2. Tijdens inspanning kan dit niveau dalen, maar gaat ook weer snel omhoog.
Naast het zuurstofgehalte gaat ook uw bloeddruk omlaag. Een lage bloeddruk tijdens sporten kunt u voorkomen door voldoende (water) te drinken zowel voor, tijdens als na het sporten. Naast het innemen van extra vocht kunt u ook extra magnesiumsupplementen innemen. Dit kan helpen tegen het duizelige gevoel tijdens of na het sporten. Magnesium helpt uw bloeddruk en hartritme beter te reguleren.
Zuurstofsaturatie in de bergen
Het meten van het zuurstofgehalte in uw bloed is ook belangrijk wanneer u zich op grote hoogtes bevindt, zoals in de berg. Bij bergbeklimmers, waarbij de hoogteverschillen een grote rol spelen, is er een verlaagde luchtdruk aanwezig. Op grote hoogte is er namelijk minder zuurstof beschikbaar in de lucht, wat kan leiden tot lagere saturatiewaarden in het bloed.
De daling van de atmosferische druk verlaagt snel uw zuurstofniveaus tot het punt dat het gevaarlijk voor uw gezondheid is.
Hoogteziekte
Bij het beklimmen van bergen, vooral boven de 2000 meter, kunnen klimmers te maken krijgen met hoogteziekte. Symptomen van hoogteziekte zijn onder meer hoofdpijn, duizeligheid, misselijkheid, kortademigheid en vermoeidheid. Door de zuurstofsaturatie te meten, kunnen klimmers hun bloedzuurstofniveaus in de gaten houden en tekenen van hoogteziekte identificeren.
Sommige bergbeklimmers gebruiken ook draagbare zuurstoftanks om hun saturatieniveaus op peil te houden en hun prestaties te verbeteren. Het meten van saturatie in de bergen is daarom belangrijk om de gezondheid en prestaties van bergbeklimmers te bewaken en om hoogteziekte te voorkomen of te behandelen.
Wat is een normale saturatiewaarde in de bergen?
In de bergen en op grote hoogtes is het normaal dat zuurstofsaturatie van uw bloed vaak lager is. Door de lagere luchtdruk is er minder zuurstof aanwezig. Ook tijdens flinke fysieke inspanning zoals wandelen in de bergen neemt het gebruik van zuurstof toe door uw spieren. Hiermee kan er een lichte daling in uw zuurstofgehalte plaatsvinden.
Een normale saturatiewaarde op zeeniveau ligt meestal tussen de 95% en 100% SpO2. Op grote hoogte daalt de beschikbaarheid van zuurstof in de lucht en daardoor ook de zuurstofsaturatie in het bloed. Bij hoogten boven de 3000 meter kunnen de saturatiewaarden dalen tot onder de 90% SpO2.
Het is belangrijk om te benadrukken dat de normale saturatiewaarde in de bergen kan variëren afhankelijk van verschillende factoren, zoals leeftijd, gezondheidstoestand en mate van fysieke activiteit. Sommige mensen kunnen lagere saturatiewaarden verdragen dan anderen. Het is daarom belangrijk voor bergbeklimmers om hun eigen saturatiewaarden te kennen en te weten welke niveaus veilig zijn voor hen. Bij twijfel is het raadzaam om medisch advies te vragen voordat er activiteiten worden ondernomen op grote hoogte.
Het gebruik van een goede pulseoximeter wordt ten zeerste aanbevolen voor bergbeklimmers, omdat er ten allen tijde een adequaat niveau van zuurstof aanwezig dient te zijn. De hoogte heeft een directe invloed op uw prestaties, want hoe hoger u komt, hoe minder zuurstof er aanwezig is. Het lichaam reageert door het verhogen van de ademhaling en het bloed om meer zuurstof te vervoeren, wat kan leiden tot extra vermoeidheid of duizeligheid.
Hypoxie, ook wel lage saturatie of desaturatie genoemd, is de trigger voor Acute Mountain Sickness (AMS), ook wel hoogteziekte genoemd.
Hiermee krijgt uw lichaam moeite om voldoende zuurstof naar uw hersenen te krijgen, waarbij desaturatie op kan treden. Een pulseoximeter kan u helpen om lage zuurstofsaturatie in de bergen snel te identificeren.
De Beurer PO30 is bijvoorbeeld een goede saturatiemeter welke u kunt gebruiken bij bergwandelingen, door zijn compacte formaat.
Saturatie meten na het sporten
Tijdens inspanning hebben uw spieren meer zuurstof nodig om brandstoffen mee te verbranden. Vandaar dat topsporters zowel voor, als na de training de saturatie gaan meten. Het zuurstofgehalte in uw bloed is voor de werking van de spieren zeer belangrijk.
Een langzame terugkeer van de saturatie naar normale niveaus na het sporten kan namelijk wijzen op vermoeidheid of overbelasting, terwijl een snelle terugkeer van de saturatie juist weer kan wijzen op een goede gezondheid en conditie. Het meten van de saturatie na het sporten kan daarom atleten helpen om hun trainingsprogramma’s aan te passen om de beste resultaten te behalen en blessures te voorkomen.
Lage saturatie na het sporten
Een te lage zuurstofsaturatie bij, of na het sporten zorgt voor eerdere verzuring van uw spieren. Dit komt aangezien het transport van zuurstof niet goed naar uw spieren gaat. Bij een zuurstoftekort bent u eerder moe en kortademig bij lichte inspanning.
Bij koorts, spierpijn, desaturatie (laag zuurstofgehalte) en een verhoogde hartslag in rust wordt sporten afgeraden. Hierdoor kunt u niet optimaal presteren, en is niet bevorderlijk voor het spierherstel.
Hoe kunt u uw zuurstofsaturatie verhogen na het sporten?
Sporten helpt om het zuurstofgehalte in uw bloed op een gezond peil te houden, maar beweging en inspanning zorgt ook weer voor een tijdelijke daling van het zuurstofgehalte.
Na het sporten kan de zuurstofsaturatie namelijk tijdelijk dalen als gevolg van de toegenomen zuurstofbehoefte van de spieren tijdens de activiteit. Hier zijn enkele tips om de zuurstofsaturatie na het sporten te verhogen:
- Rust en ontspanning: Neem na het sporten voldoende rust en ontspanning om het lichaam te laten herstellen en de zuurstofsaturatie te laten terugkeren naar normale niveaus.
- Diepe ademhaling: Diep ademhalen en rustig uitademen kan helpen om de zuurstofopname te verhogen en de zuurstofsaturatie te verbeteren.
- Extra drinken van water: Drink voldoende water na het sporten om gehydrateerd te blijven. Voldoende hydratatie kan helpen om de zuurstofsaturatie te verbeteren door de bloedstroom te verbeteren.
- Verhoging van de omgevingstemperatuur: Verhoging van de omgevingstemperatuur kan helpen de zuurstofsaturatie te verhogen doordat de bloedvaten zich verwijden en de bloedstroom verbetert. Dit kan worden bereikt door bijvoorbeeld een warm bad te nemen of een sauna te bezoeken.
- Zuurstoftherapie: In sommige gevallen kan het gebruik van zuurstoftherapie de zuurstofsaturatie na het sporten verhogen en het herstel bevorderen. Dit kan bijvoorbeeld worden gedaan met behulp van een zuurstofmasker of -tank.
Ademhaling na het sporten
Wanneer u beweegt, gaat uw hart sneller kloppen en gaat u ook sneller ademhalen. Hierdoor krijgt u meer zuurstof in uw bloed. Let hierbij wel op dat u op de juiste manier ademt.
Wanneer u teveel ademhaalt tijdens het trainen, gaat het koolzuurgehalte in het bloed tijdelijk omlaag. Dit terwijl het lichaam koolzuurgas (koolstofdioxide) nodig heeft om zuurstof door te sturen naar de cellen in uw lichaam.
Ademt u te weinig, dan gaat dit (koolzuurgehalte) juist weer omhoog waardoor er weer te veel zuurstof doorgegeven wordt aan de cellen. Daarom wordt tijdens duur- en cardio-trainingen altijd aangeraden om door uw neus te ademen in plaats van door uw mond.
Beweging, bij voorkeur in de buitenlucht, zorgt voor een verhoging van het zuurstofgehalte. Zoals bij iedere inspanning hoort er ook voldoende ontspanning te zijn en de juiste voeding (veel ijzerrijke producten) worden ingenomen. Wanneer u rookt, heeft dit ook een negatief effect op het zuurstofgehalte in het bloed. Stoppen of minderen kan dit helpen verbeteren, net als uw sportprestaties.
Als u uw zorgen maakt over uw gezondheid tijdens het sporten, is het altijd aan te raden om professioneel medisch advies in te winnen.