Een van de meest voorkomende chronische ziekte is diabetes, ook wel suikerziekte genoemd. Na schatting hebben ruim 1,2 miljoen Nederlanders een vorm van diabetes. Wekelijks komen hier ruim 1000 personen bij. Overgewicht en weinig beweging, maar ook een oudere leeftijd naast erfelijke aanleg vergroten de kans op diabetes. Suikerziekte is een ziekte waarbij u teveel suiker in uw bloed heeft.
Wat is diabetes?
Diabetes, ook wel suikerziekte genoemd, is een chronische aandoening waarbij het lichaam niet in staat is om glucose (suiker) uit het bloed goed te verwerken. Het hormoon insuline, dat geproduceerd wordt door de alvleesklier, is verantwoordelijk voor het reguleren van de bloedsuikerspiegel. Bij diabetes wordt er onvoldoende insuline aangemaakt of kan het lichaam de insuline niet goed gebruiken, waardoor er teveel glucose in het bloed blijft zitten.
Er zijn twee hoofdtypen van diabetes:
- Diabetes type 1: hierbij wordt er geen insuline aangemaakt door het lichaam omdat de cellen in de alvleesklier die verantwoordelijk zijn voor de insulineproductie zijn vernietigd. Deze vorm van diabetes ontstaat meestal op jonge leeftijd en kan niet voorkomen worden.
- Diabetes type 2: hierbij maakt het lichaam onvoldoende insuline aan of kan het lichaam de insuline niet goed gebruiken. Dit is de meest voorkomende vorm van diabetes en ontstaat meestal op latere leeftijd. Het ontstaan van deze vorm van diabetes kan vaak voorkomen worden door een gezonde levensstijl, voldoende lichaamsbeweging en een gezond dieet.
Symptomen van diabetes kunnen zijn: veel dorst, veel plassen, vermoeidheid, gewichtsverlies, slecht genezende wondjes, slechtziendheid, tintelende handen of voeten en/of een algeheel gevoel van malaise. Wanneer deze symptomen zich voordoen is het verstandig om contact op te nemen met een arts voor verder onderzoek.
Wat is glucose precies?
Glucose is dé belangrijke brandstof voor alle lichaamscellen. Alle ingenomen koolhydraten worden uiteindelijk omgezet in glucose (suikers). Deze glucose wordt opgenomen in uw bloed, vanuit uw bloed wordt de glucose weer opgenomen in uw lichaamscellen.
Er zijn veel lichaamsprocessen die er voor kunnen zorgen dat er altijd genoeg glucose in het bloed zit, ook wanneer u niet eet. Dan kan ons lichaam bijvoorbeeld glucose uit andere stoffen zoals vetten, opgeslagen koolhydraten en eiwitten maken.
Wat is insuline precies?
Insuline zorgt ervoor dat uw bloedsuikerspiegel (bloedglucose) wordt verlaagd. Door insuline wordt opgenomen suiker verwerkt en opgeslagen waar het als energiebron wordt gebruikt. Om de bloedsuikerspiegel op peil te houden, maakt uw lichaam precies genoeg insuline aan om alle opgenomen suikers te verwerken.
In de alvleesklier wordt insuline aangemaakt. Gedurende de dag geeft deze alvleesklier iedere keer een beetje insuline af. Na een inname van voedsel (maaltijd) neemt de afgifte van insuline sterk toe, om het glucoseaanbod (ingenomen suikers) te verwerken.
Wanneer u te weinig insuline aanmaakt, of uw lichaam reageert onvoldoende op insuline, blijft er teveel suiker (glucose) in uw bloed aanwezig. Dit is het geval bij diabetes type 2.
Bij diabetes type 1 stopt het lichaam volledig met het aanmaken van insuline. Diabetes type 1 is erfelijk type 2 kan voorkomen worden.
Wat zijn de symptomen van teveel suiker in het bloed?
Suikerziekte of diabetes wordt ook wel eens een onzichtbare ziekte genoemd. Vaak lopen mensen jaren rond (met klachten) zonder dat deze direct te herleiden zijn aan suikerziekte.
Veel symptomen van suikerziekte lijken dan ook voor de hand liggend zoals vermoeidheid of futloosheid. Wanneer u vermoeid of futloos bent, hoeft dit niet direct te betekenen dat u een vorm van diabetes heeft.
De meest voorkomende symptomen voor diabetes type 2 zijn:
- Vaak veel dorst hebben
- Veel moeten plassen (zowel ’s nachts als overdag)
- Veel moe zijn
- Oogklachten (Rode of branderige ogen, dubbel zien, wazig zien)
- Kortademigheid
- Pijn in uw benen bij het lopen
- Terugkerende infecties zoals blaasontsteking
- Slecht genezende wondjes
Al deze symptomen zijn uiteraard per persoon verschillend, wat het extra lastig wordt om suikerziekte type 2 te herkennen. Diabetes type 2 is wel de vorm welke het vaakst voorkomt.
De symptomen van diabetes type 1 zijn vaak:
- Veel dorst hebben
- Veel moeten plassen
- Afvallen zonder bekende reden
- Algeheel ziek en beroerd voelen
- Veel honger hebben of juist verminderde eetlust
- Oogklachten zoals wazig zien
- Misselijk zijn of overgeven
De symptomen van zowel type 1 als type 2 hebben veel van elkaar weg, aangezien diabetes als oorzaak heeft dat er teveel suiker in uw bloed aanwezig blijft. Diabetes type 1 wordt vaak wel sneller ontdekt, nadat iemand zich in korte tijd beroerd is gaan voelen.
Hoe weet u of u suikerziekte heeft?
Om uit te kunnen sluiten of u daadwerkelijk suikerziekte (diabetes) heeft, is het verstandig, wanneer u zich herkent in bovenstaande symptomen, om een bezoekje te brengen aan uw huisarts.
Met slechts 1 druppel bloed kan al worden vastgesteld of u een vorm van suikerziekte heeft. Wanneer suikerziekte niet wordt behandeld, kan dit op de langere termijn schade veroorzaken aan uw bloedvaten.
Wat zijn normale bloedsuikerwaarden?
Uw bloedsuikerspiegel kan ten alle tijden worden gemeten, maar om invloeden van suikers te voorkomen, gebeurd dit vrijwel altijd nuchter. Nuchter meten betekend dat u niet gegeten of gedronken heeft, meestal wordt dit in de ochtend gedaan.
Een nuchtere bloedsuikerspiegel ligt in de meest ideale omstandigheid onder de 6,1 mmol/l (aantal millimolen per liter, meeteenheid voor glucose in bloed).
Prediabetes is een voorfase van diabetes type 2. In deze fase reageert uw lichaam al minder goed op insuline. Daardoor heeft uw lichaam meer moeite met de verwerking van bloedsuiker. Bij prediabetes zijn de bloedsuikerwaarden al hoger dan 6,1 mmol/l maar nog niet zo hoog dat u diabetes heeft.
De diagnose diabetes wordt vaak vastgesteld wanneer uw bloedsuikerspiegel nuchter boven de 6,9/7 mmol/l wordt gemeten, of na een maaltijd hoger dan 11 mmol/l
Hoe kunt u suikerziekte voorkomen?
Suikerziekte is niet altijd te voorkomen, sterker nog, iedereen kan het krijgen maar prediabetes of de kans op diabetes type 2 kan worden verkleind door uw levensstijl aan te passen. Denk hierbij aan gezond en gevarieerd eten, stoppen met roken, op gezond gewicht blijven en voldoende bewegen.
Diabetes type 1 is helaas niet te voorkomen, deze vorm van suikerziekte komt namelijk door uw eigen afweersysteem. Door regelmatig uw bloedsuikerwaardes te controleren met behulp van een glucosemeter, kunt u een beter beeld krijgen van het verloop hiervan, en indien nodig, hier actie op ondernemen.